Noologia
– Origina Neksuso

Marso

    Marso estas roka planedo karakterizita per malvarma surfaco, disaj sedimentaĵoj kaj ekstreme maldika atmosfero, kie glacio, polvo, rokoj kaj atmosfera cirkulado interagas kreante kontrastan medion.

    Difino

    Marso estas roka planedo ĉirkaŭita de ekstreme maldika atmosfera tavolo. Ĝia solida surfaco, glaciaj tavoloj kaj polvo formas sistemon kie interagas minerala substraĵo, sezona prujno kaj atmosfera moviĝo.

    Interna strukturo

    La interno konsistas el parte flua metala kerno, silikata mantelo kun viskoelastaj ecoj kaj relative dika terkrusto. La transiroj inter tiuj regionoj montriĝas kiel variadoj de rigideco, denseco kaj varmokonduktivo, kiuj regas la malrapidajn deformiĝojn kaj internajn gradientojn.

    Surfaco kaj reliefaj formoj

    La surfaco montras vastajn ebenaĵojn, fenditajn altebenaĵojn, ampleksajn vulkanajn provincojn kaj alfrapajn basenojn. Surfaca materialo alternas inter ŝanĝitaj rokoj, bazaltaj deponaĵoj, fajngrajnaj sedimentoj kaj polva kovraĵo levita de la atmosfero.

    Fluidaj tavoloj

    La tre travidebla atmosfero konsistas ĉefe el karbon-riĉaj gasoj kaj suspendita polvo. Ĝia malalta denseco limigas varmotransporton, nuboformiĝon kaj proksim-surfacan cirkuladon. Sezonaj cikloj regulas la kondensiĝon kaj sublimiĝon de glacio ĉe la polusoj, redistribuante fajnan polvon.

    Evoluo kaj interagoj

    Interagoj inter la malvarmiĝanta interno, surfaca glacio kaj atmosferaj fluoj kaŭzas malrapidan evoluon. Orbitaj variadoj influas glaciajn deponaĵojn, polvo-migradon kaj la stabilecon de grundoglacio. Geomorfologiaj spuroj malkaŝas pasintajn likvajn fluojn nun limigitajn al tre lokaj fenomenoj.

    Limigoj kaj mediaj kondiĉoj

    Malgranda premo, ekstrema seketo kaj granda termika amplitudo limigas fluidajn procezojn ĉe la surfaco. La foresto de tutmonda magneta kampo malpligrandigas protekton kontraŭ energiaj partikloj, grade ŝanĝante la supran atmosferon kaj la staton de elmontritaj materialoj.

    ← Reen al astronomio